Theo số liệu của Cục Y tế dự phòng, từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận trên 57.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 13 trường hợp tử vong tại Đồng Nai (4), Đắc Lắc (2), Phú Yên (2), Bình Phước (1), Bình Thuận (1), thành phố Hồ Chí Minh (1), Khánh Hòa (1), Kiên Giang (1). Hiện nay đang là thời điểm mùa dịch, dự báo số mắc hàng tuần có xu hướng gia tăng trong thời gian tới nếu không quyết liệt triển khai các biện pháp phòng chống dịch.
Tại Hà Giang mặc dù chưa xuất hiện ổ dịch song với sự gia tăng của bệnh sốt xuất huyết tại một số địa phương hiện nay, nguy cơ ca bệnh sốt xuất huyết xâm nhập và có thể gây nên các ổ dịch là rất cao nếu không có các biện pháp phòng chống kịp thời.
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gây thành dịch do vi rút dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm vi rút sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Đây là loại muỗi sống ở những nơi bùn lầy nước đọng quanh nhà, hoặc các nơi ẩm thấp tối tăm trong nhà.
Bệnh xảy ra ở tất cả các nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới. Tại Việt Nam, bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa, bệnh xảy ra ở hầu hết các tỉnh, xảy ra quanh năm nhưng thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa.
Biểu hiện của bệnh
Thể bệnh nhẹ
– Sốt cao đột ngột 39 – 40 độ C, kéo dài 2 – 7 ngày, khó hạ sốt.
– Đau đầu dữ dội ở vùng trán, sau nhãn cầu.
– Có thể có nổi mẩn, phát ban.
Thể bệnh nặng: (chủ yếu bị ở trẻ em với tỷ lệ tử vong khá cao (30 – 40%)
Bao gồm các dấu hiệu trên kèm theo một hoặc nhiều dấu hiệu sau:
– Dấu hiệu xuất huyết: Chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, vết bầm tím chỗ tiêm, nôn ra máu, đi ngoài phân đen (do bị xuất huyết nội tạng).
– Đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, người vật vã, hốt hoảng (hội chứng choáng do xuất huyết nội tạng gây mất máu, tụt huyết áp), nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Khi có người nhà nghi ngờ bị sốt xuất huyết cần
Đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế để khám, điều trị. Nếu bị nhẹ có thể chăm sóc tại nhà bằng cách:
– Nằm nghỉ ngơi.
– Cho uống nhiều nước, có thể cho uống dung dịch Oresol, nước trái cây càng tốt. Cho ăn nhẹ: cháo, súp, sữa.
– Dùng thuốc hạ sốt và chườm mát.
– Theo dõi liên tục, nếu thấy có bất kỳ dấu hiệu xuất huyết nào hoặc diễn biến nặng hơn (li bì, bứt rứt, vật vã, chân tay lạnh, đau bụng, nôn nhiều) cần đưa ngay đến bệnh viện.
Đặc điểm của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết
– Muỗi có màu đen, thân và chân có những đốm trắng thường được gọi là muỗi vằn.
– Muỗi vằn cái đốt người vào ban ngày, mạnh nhất là vào sáng sớm và chiều tối.
– Muỗi vằn thường trú đậu trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng trong nhà.
– Muỗi vằn đẻ trứng, sinh sản ở các ao tù, vũng nước đọng hoặc các dụng cụ chứa nước ở trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, giếng nước, hốc cây… các đồ vật hoặc đồ phế thải có chứa nước như lọ hoa, bát kê chạn, lốp xe, vỏ dừa…
Phòng bệnh sốt xuất huyết
Bệnh sốt xuất huyết có thể dẫn đến tử vong trong những trường hợp bệnh nặng mà không được chẩn đoán và điều trị kịp thời hoặc dùng thuốc không theo hướng dẫn của thầy thuốc. Bệnh sẽ không nguy hiểm nếu biết cách phòng chống và khi nghi ngờ bị mắc bệnh cần phải thăm khám và theo dõi điều trị tại cơ sở y tế. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh. Bệnh chỉ có thể phòng được bằng cách diệt muỗi và tránh muỗi đốt.
Hiện nay vẫn chưa có vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết nên các biện pháp phòng bệnh chủ yếu là:
– Diệt muỗi, bọ gậy (lăng quăng) và phòng chống muỗi đốt.
– Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt bọ gậy (lăng quăng) bằng cách
+ Thả cá vào tất cả các vật chứa nước trong nhà như: Bể, giếng, chum, vại để diệt bọ gậy (lăng quăng).
+ Thu gom, hủy các vật dụng phế thải xung quanh nhà như chai lọ vỡ, ống bơ, vỏ dừa…, dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến.
+ Thay nước, rửa chum, vại hàng tuần.
– Khi xảy ra dịch cần tăng cường các biện pháp chống dịch, làm giảm nhanh mật độ muỗi trong cộng đồng bằng cách phun hóa chất diệt muỗi vào không gian.
Phòng chống muỗi đốt
Trước hết, cần tránh muỗi đốt, biện pháp tốt nhất là ngủ trong màn đã được tẩm hóa chất, buổi tối khi làm việc phải mặc quần áo dài tay, có thể sử dụng hương xua muỗi, loại bỏ những nơi trú ẩn của muỗi như phát quang bụi rậm, quần áo phải được xếp gọn gàng không nên treo hay móc ở trong nhà làm chỗ cho muỗi đậu.
Thu Ngân
Chú thích ảnh: Dọn vệ sinh môi trường xung quanh khu vực nhà ở sạch sẽ để phòng bệnh sốt xuất huyết.