Truyền thông hưởng ứng ngày Thế giới phòng, chống bệnh đái tháo đường năm 2024 tại thành phố Hà Giang
Bệnh Đái tháo đường (ĐTĐ) hay còn gọi là tiểu đường là bệnh rối loạn chuyển hóa Carbohydrate (glucid), Protein (protid) và Lipid, đặc trưng bởi tăng Glucose trong máu do giảm tương đối hoặc tuyệt đối tiết Insulin, hiệu quả hoạt động Insulin hoặc cả hai. Khi tăng đường huyết vượt quá ngưỡng thận sẽ xuất hiện đường niệu (Glucose trong nước tiểu).
Ngày nay bệnh tiểu đường không còn là căn bệnh nguy hiểm chết người như trước nữa mà nó thuộc loại bệnh có thể kiểm soát được. Khi người bệnh được kiểm tra và chữa trị thường xuyên bằng cách giảm thiểu nồng độ đường trong máu, chữa huyết áp cao, chữa độ máu đông cao thì bệnh không còn nguy hiểm. Nếu được chữa trị tốt và các người bệnh chịu thay đổi chế độ ăn uống, họat động thích hợp thì họ có cơ hội sống thọ như những người khỏe mạnh bình thường.
Có 2 dạng (týp) ĐTĐ. Dạng 1 còn gọi là ĐTĐ lệ thuộc Insuline thường xuất hiện trước tuổi 20 và liên quan đến 10 – 15% số trường hợp. Dạng 2 còn gọi là ĐTĐ béo phì – xảy ra chủ yếu sau 50 tuổi và chiếm tỷ lệ từ 85 – 90% số trường hợp. Ở dạng 1, tuyến tụy không sản xuất Insulin nữa, đây là một loại Hormone điều tiết hàm lượng đường Glucose và được các cơ quan khác nhau sử dụng. Từ đó mà có thuật ngữ lệ thuộc Insuline. Ở dạng 2, cơ thể vẫn còn sản xuất Insuline, nhưng với hàm lượng không đủ hoặc không sử dụng nó một cách hợp lý. ĐTĐ dạng 1 là căn bệnh tự miễn nhiễm, trong đó cơ thể sản xuất ra các kháng thể chống lại tuyến tụy. ĐTĐ dạng 2 là chứng bệnh di truyền, trong đó các yếu tố môi trường, đặc biệt là chứng béo phì, giữ vai trò quan trọng. Vì vậy, để hạn chế căn bệnh này cần:
Giảm trọng lượng
Trọng lượng là vấn đề rất cần được quan tâm đối với người bệnh mắc ĐTĐ, đặc biệt ĐTĐ týp 2.
Béo phì đồng nghĩa với dư thừa chất béo trong cơ thể. Vừa béo phì vừa mắc ĐTĐ týp 2 là điều kiện thuận lợi cho hàm lượng insulin tăng trong máu. Các chuyên gia khuyên bạn nên bằng cách này hay cách khác phải “tiêu bớt” chất béo dư thừa trong cơ thể để cải thiện tình hình.
Bỏ thuốc lá
Nếu người bệnh thường xuyên hút thuốc thì việc điều trị bệnh sẽ gặp khó khăn. Người có tiền sử mắc bệnh ĐTĐ thường bị tắc mạch ngoại vi, nhất là ở các chi. Hút thuốc lá càng làm mạch chi bị tắc nhiều hơn, trong trường hợp xấu, đôi khi phải dùng đến thủ thuật cắt cụt chân. Không chỉ dừng lại ở đó, hút thuốc lá còn có thể khiến đàn ông “bất lực”. Khi hút thuốc, hàm lượng LDL Cholesterol tăng, có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ cũng tăng…
Ăn ít chất béo
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, chế độ ăn uống khoa học là vấn đề then chốt khống chế bệnh ĐTĐ. Một chế độ ăn lành mạnh, bao gồm các loại thực phẩm ít chất béo và calo, ăn nhiều rau xanh, trái cây, nếu ăn thịt chỉ nên ăn thịt nạc.
Ăn nhiều chất xơ
Chất xơ có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh ĐTĐ, bởi nó có thể hạ thấp tỷ lệ đường trong máu. Ngoài ra, chất xơ còn có tác dụng trong việc phòng chống bệnh tim mạch.
Bổ sung thêm ngũ cốc
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn nên ăn ngũ cốc như là một thành phần chủ đạo trong bữa ăn. Bên cạnh đó, bạn có thể ăn bổ sung bánh mì hay các loại bánh được chế biến từ bột mì cũng đem lại tác dụng như ý.
Luyện tập thể dục, thể thao
Luyện tập thể dục thể thao không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn hạn chế nguy cơ béo phì. Thêm vào đó, việc luyện tập còn đem lại hiệu quả trong việc hạ thấp lượng đường và insulin trong máu. Mỗi ngày bạn nên luyện tập khoảng 30 phút. Hãy lựa chọn hình thức luyện tập phù hợp với sức khỏe như: đi bộ, đạp xe, bơi lội hay ngay cả khi thay việc đi thang máy bằng việc leo cầu thang bộ cũng đem lại hữu ích.
Bên cạnh đó người bệnh cần được kiểm soát huyết áp và Lipid, phòng chống các rối loạn đông máu để giảm nguy cơ tim mạch và các biến chứng khác. Thường xuyên tầm soát các tổn thương ở mắt, thận, thần kinh và bàn chân để được điều trị sớm.
Thu Ngân
